Kaynaştırmanın Amacı
Çocuğu normal hale getirmek değil, onun ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamak, toplum içinde yaşayabilmesini kolaylaştırmaktır.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN İLKELERİ
Özel eğitime ihtiyacı olan bireyin akranlarıyla aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır.
Kaynaştırma, özel ve genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır.
Hizmetler yetersizliğe göre değil, eğitim ihtiyaçlarına göre planlanır.
Karar verme süreci aile-okul-eğitsel tanılama sürecine göre gerçekleşir.
Kaynaştırmaya erken başlamak esastır.
Kaynaştırmada bireysel farklılıklar esastır.
Duyu kalıntısından yararlanmak esastır.
Gönüllülük, sevgi, sabır, gayret gerekmektedir.
Eğitim normal insanlarla ve doğal ortamlar da verilmelidir.
Eğitim, bireyi toplumun bir parçası haline getirmeyi amaçlar.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN YARARLARI
Özel Eğitime İhtiyacı Olan Bireylere Yararları
BEP aracılığı ile kapasite ve öğrenme hızına göre eğitim alır.
Kendine güven, takdir edilme, cesaret, sorumluluk gibi sosyal değerleri gelişir.
Özelliklerine uygun ortamdan dolayı uyum ve başarısı artar.
Normal öğrencilerle birlikte çalışmaları daha büyük başarılar için kendilerinde istek ve cesaret uyandırır.
Bu öğrenciler normal öğrencileri model alarak olumlu davranışları öğrenirler.
Eğitim programlarına ek olarak aile eğitimi, sosyal, kültürel ve serbest zaman etkinlikleri sayesinde öğrenmeleri gelişir.
Normal Çocuklara Yararları
Özürlü bireye karşı kabul, hoşgörü, yardımlaşma, demokrasi ve ahlaki anlayışları gelişir.
Bireysel farklılıkları doğal karşılar ve saygı gösterir.
Kendi yetersizliklerini görme, bunları kabul etme ve giderme davranışları gelişir.
Özürlülerle birlikte yaşamayı öğrenir.
Liderlik, model olma ve sorumluluk duygusu gelişir.
Ailelere Yararları
Çocuk üzerindeki beklentileri çocuklarının kapasiteleriyle uygunluk göstermeye başlar.
Okula bakış açıları değişir.
Çocukların ilgi ve ihtiyaçları konusunda daha sağlıklı bilgi edinirler.
Çocuklarına nasıl yardım edecekleri konusunda yeni yöntemler öğrenirler.
Öğretmenlere Yararları
Sabır, hoşgörü, bireysel özelliklere saygı davranışları gelişir.
B.E.P hazırlama ve uygulamada daha başarılı olurlar.
Eğitimde ekonomiklik ve fırsat eşitliği sağlanır.
Kaynaştırma öğrencisi ile yapılan çalışmalar sayesinde öğretim becerileri gelişir ve deneyimleri artar.
KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARI
A- Tam zamanlı kaynaştırma
B- Yarı zamanlı kaynaştırma
C- Tersine Kaynaştırma
Tam Zamanlı Kaynaştırma:
Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin kaydı normal sınıftadır; öğrenci tam gün boyunca normal sınıfta eğitim almaktadır.
Yarı Zamanlı Kaynaştırma:
Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin kaydı özel sınıftadır; özel eğitim sınıfı öğrencisi başarılı olabileceği derslerde kaynaştırma sınıfında eğitim almaktadır.
Tersine Kaynaştırma:
Yetersizlikleri olmayan bireyler istekleri doğrultusunda özellikle okul öncesi eğitimde, çevrelerindeki kaynaştırma uygulaması yapan özel eğitim okullarında açılacak sınıflara kayıt yaptırabilirler.
Kaynaştırma Uygulamalarında Görev ve Sorumluluklar
Öğretmen
Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin sınıf tarafından sosyal kabulü için önlemler alır,
Bireysel ve gelişim özelliklerini dikkate alarak değerlendirme yapar,
Programını bireyselleştirerek uygular.
Aileler, ilgili kurum ve kuruluşlar ile iş birliği içinde çalışır.
Rehber Öğretmen-Psikolojik Danışman
Kaynaştırma uygulaması kararı ile gelen öğrenciler için, uygun eğitim ortamının düzenlenmesi, öğrencilerin gelişimlerini izleme ve aile eğitimi konularında öğretmenlere, rehberlik eder.
Aile
Programın uygulanması sırasında çalışmalara etkin bir şekilde katılır, gerektiğinde eğitim araç-gereç desteği sağlar.
Değerlendirme
Kaynaştırma uygulamasındaki öğrenciler,
Devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınavlarla ilgili hükümlerine göre değerlendirilir.
Bireysel ve gelişim özellikleri dikkate alınarak, sınavlarda gerekli önlemler alınır ve düzenlemeler yapılır.
Değerlendirmede, öncelikle bireyselleştirilmiş eğitim programlarında hedeflerin gerçekleştirilmesi esas alınır.”
Görme Yetersizliği Olan Öğrencilere
Yazılı yoklamalarda yeteri kadar zaman verilir.
Braille (kabartma yazı) olarak verilen yanıtlar sınavdan hemen sonra öğretmenin öğrenciye okutmasıyla değerlendirilir.
Yazılı yoklamalarda daktilo, bilgisayar gibi cihazlardan yararlanılabilir.
Bu öğrenciler, çizimli ve şekilli sorulardan muaf tutulurlar.
İşitme Yetersizliği Olan Öğrencilere
İstekleri doğrultusunda, yabancı dil programlarının bazı konularından veya tamamından muaf tutulurlar.
Bu öğrencilerin başarıları yazılı sınavlar, ödevler ve projelerle değerlendirilir.
Ortopedik Yetersizliği Olan Öğrenciler
Yazmada güçlük çektiği belirlenenler sözlü olarak değerlendirilir.
Sinir sisteminin zedelenmesi ile ortaya çıkan yetersizliği olanlar ise, çoktan seçmeli testler ile değerlendirilebilir
Dil ve Konuşma Güçlüğü Olan Öğrencilerin Değerlendirilmesinde
Yazılı sınavlar, ödevler ve projeler dikkate alınır.
Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler
Güçlükten etkilenme durumlarına göre yazılı sınav veya sözlü değerlendirmelerin herhangi birinden istekleri doğrultusunda muaf tutulurlar.
Hiperaktivite ve Dikkat Yetersizliği Olan Öğrencilerin
Bu özellikleri göz önüne alınarak, kısa yanıtlı ve az sorulu yazılı sınavlar, ödevler ve projelerle değerlendirilirler.
Otistik ve Duygusal Uyum Güçlüğü Olan Öğrencilerin Değerlendirilmesi
Öğrencilerin hazır oldukları zamanlarda yapılır.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNE YÖNELİK HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Öğretmeni Hazırlama
Aile, okul çevreyle sürekli işbirliği içinde olun.
Yalnız değilsiniz
Öğretmenler; kaynaştırma uygulamasının en önemli öğesi sizsiniz.
Özür türleri ve özellikleri konusunda bilgi edinin
Engelli Öğrenciyi Hazırlama
Öğrenciye kendinden beklenen davranışları söyleyin.
Bu tür çocuklar için gerekli araç gereçleri temin edin
Karşılaşabileceği sorunlarla ilgili konuşun.
Öğrencinin sağlık durumu ile ilgili bilgi edenin.
Diğer Öğrencileri Hazırlama
Özürlü çocuklar hakkında bilgilendirme.
Kendilerini özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin yerine koyma çalışmaları yapmak
Olumlu tutum, anlayış ve davranış geliştirme çalışmaları yapılmalı.
Aileyi ve Yakın Çevreyi Hazırlama
Ailelerle düzenli toplantılar yapmak
Ailelere bilgilendirici konuşmalar, seminerler düzenlemek
Her aşamada aileyi de işe katmak
Çocuğundaki gelişmeleri aileyle paylaşmak
Okul Yönetimini Hazırlama
Okul yönetimini kaynaştırmanın gereğine ve önemine inandırma.
Kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutumunun olumlu olmasını sağlama.
Okul yönetiminin özel eğitim personeliyle olan işbirlikçi tutumu, diğer öğretmenlere ve okul personeline model olacak ve onları olumlu yönde etkileyecektir.
Eğitim Ortamını Hazırlama
Ortam çocukların kolay hareket edebileceği şekilde olmalıdır.
Sınıf mevcutları sınırlı tutulmalıdır.
Öğrenci sınıf ortamında en uygun bir yere oturtulmalıdır.
Sınıfta çocuğun engeline uygun gerekli araç gereç bulunmalıdır.
Öğretim Programı Hazırlama
BEP hazırlanmalıdır.
Hangi ders ve etkinlikleri normal çocuklara birlikte yapacağı, hangi derslerde destek eğitimi verileceği belirlenir.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1-Öğrencinin yetersiz yönleri kadar yeterli yönleri de bilinmelidir.
2-Normal sınıf içinde tek bir yetersizlik türüne yönelik yerleştirme yapılmalıdır.
3-Eğitim okulda olduğu kadar okul dışı (aile ortamı) ortamlarda da devam ettirilmeye çalışılmalıdır.
4-Çocuklara başarabilecekleri görevler verilmeli başarılar ödüllendirilmelidir.
5-Çocuğun güvenini, kişiliğini, ilgisini sarsacak sözlerden kaçınılmalıdır.
6-Çocuğu normal hale getirmek değil de yeteneklerini en iyi şekilde kullanmalarını sağlamak en önemli hedef olmalıdır.
7-Ders konularının analizleri yapılmalı konular parçalara ayrılmalıdır.
8-Sosyal, kültürel, iş ve meslek eğitimi çalışmalarına ağırlık verilmelidir.
9-Her aşamada çocuklar güdülenmeli ve teşvik edilmelidir.
10-Yetersizlik ne olursa olsun bireyi olduğu gibi kabul etmek esas alınmalıdır.
11-Çalışmalarda aile ve yakın çevresinin desteği alınmalıdır.
12-Öğrencinin öğrenciye rehberlik etmesine yer verilmelidir (Akran Eğitimi)
13-Etkinlikler sonucunda çocuğa geri bildirimler verilmeli, geldiği durum hakkında bilgiler verilmelidir.
14-Çalışmalar sürekli gözlenmeli kayıt edilmeli ve durum hakkında aileye açıklamalar yapılmalıdır.
15-Sınıflarda 15 öğrenciye 1 kaynaştırma öğrencisi planlanmalı zorunlu olmadıkça birden fazla öğrenci alınmamalıdır.
16-Her kaynaştırma öğrencisi için ayrı bir B.E.P hazırlanmalıdır.
17-En iyi öğretim bireyselleştirmeden toplumsallaştırmaya, somuttan soyuta, bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa doğru giden yoldur. Öğretmenlerin öğrenciye sunacakları bilgi alanlarını bu eğitim ilkelerine göre düzenlemeleri yararlı olacaktır.
18-En iyi öğrenilen şeyler kendi kendine yaparak ve yaşayarak öğrenme durumuyla ortaya çıkar. Öğretmen bu yöntemi tüm etkinliklerin temeline almalıdır. Yaşantı, dramatize, gösteri yöntemlerinin kullanılmasına özen göstermelidir.
19-Öğretim etkinliklerinde görsel- işitsel materyaller kullanılması uygun olur. Çünkü öğrenme işlemine katılan duyu organlarının sayısı ne kadar çoksa öğrenme o kadar iyi, unutma o kadar geç olacaktır.
20-Öğrenciler düşük not aldıkları zaman öğretmenler öğrenciler hakkında önyargı beslememeli onlara karşı ilgi ve güvenini yitirmemelidir.
21-Öğretmen ders anlatırken öğrenci ile sürekli göz iletişiminde bulunmalıdır. Göz iletişimi hem sınıfın denetiminde hem de derse karşı uyanık ve dikkatli tutmada etkili bir yöntemdir.
22-Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve olgunluk düzeyleri ve bazı özelikleri dikkate alınarak en uygun pekiştireçler seçilmeli ve bunlar başarıyı ödünlendirici olarak kullanılmalıdır
23-Olumsuz davranışlardan çok olumlu davranışların, yetersizliklerden çok çocuğun yeterli yönlerinin görülüp pekiştirilmesi daha uygun bir yöntemdir.